Holistyczne podejście do zdrowia jamy ustnej. Dlaczego to takie ważne?

Kiedy odczuwamy dyskomfort w jamie ustnej, pierwszym specjalistą, który przychodzi nam na myśl, jest zwykle dentysta lub ortodonta. To naturalne, że zwracamy się o pomoc do tych specjalistów, którzy zajmują się bezpośrednio zdrowiem naszych zębów i szczęki. Często jednak okazuje się, że leczenie nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub problem powraca. Dlaczego tak się dzieje?

Wiele dolegliwości związanych z jamą ustną, takich jak bóle głowy, trudności z żuciem, szumy w uszach czy bóle mięśni twarzy, ma bardziej złożone przyczyny niż tylko problemy z zębami. Często są one związane z zaburzeniami okluzji (czyli relacji pomiędzy górnymi i dolnymi zębami), a źródłem problemu może być nie tylko wada zgryzu, ale także stres, złe nawyki czy urazy. Nieleczone stykanie się powierzchni zębowych według nieprawidłowego wzorca w perspektywie długoterminowej może doprowadzić do wielu konsekwencji zdrowotnych. Leczenie wymaga holistycznego podejścia, które obejmuje współpracę różnych specjalistów.

Co to jest okluzja i dlaczego jest ważna?

Czy znasz nieprzyjemne uczucie przeskakiwania żuchwy, słyszalne trzaski w stawach skroniowo-żuchwowych, cierpisz na bóle głowy lub szumy w uszach? A może masz wrażenie, że Twoje zęby są nadmiernie ścierane lub czujesz dyskomfort podczas żucia? Jeśli tak, to przyczyną Twoich dolegliwości może być nieprawidłowa okluzja, czyli zaburzenia w sposobie zamykania się szczęki.

Okluzja to sposób, w jaki górne i dolne zęby stykają się ze sobą podczas zamykania ust. Prawidłowa okluzja (czyli eugnacja) jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania całego układu stomatognatycznego, który obejmuje zęby, dziąsła, stawy skroniowo-żuchwowe, mięśnie żwacze i nerwy. Dysgnacja, czyli nieprawidłowy zgryz, może natomiast prowadzić do wielu problemów zdrowotnych.

Eugnacja to prawidłowy zgryz, czyli taki, w którym zęby górne i dolne stykają się ze sobą w sposób harmonijny, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie całego układu stomatognatycznego. Przy eugnacji zęby są ustawione w łukach, a ich stykanie się jest równomierne.
Dysgnacja to wszelkie odchylenia od prawidłowego zgryzu. Może to być zarówno nieprawidłowe ustawienie pojedynczych zębów, jak i całych łuków zębowych. Dysgnacje mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak wady wrodzone, uraz, złe nawyki czy choroby.

Przyczyny zaburzeń okluzji

Zaburzenia okluzji mogą mieć różne przyczyny, takie jak:

Stres, który powoduje napięcie mięśni żwaczy, co prowadzi do zgrzytania zębami podczas snu (bruksizmu) i może prowadzić do uszkodzenia szkliwa i stawów.
Wady zgryzu. Nieprawidłowe ustawienie zębów może powodować nadmierne obciążenie niektórych zębów i prowadzić do ich ścierania.
Urazy twarzy lub szczęki, które mogą prowadzić do zaburzeń okluzji.
Złe nawyki. Obgryzanie paznokci, żucie długopisu czy otwieranie butelki zębami to przykłady nawyków, które mogą przyczyniać się do problemów z okluzją.

Objawy zaburzeń okluzji

Objawy zaburzeń okluzji mogą być różnorodne i obejmować:

bóle głowy, zwłaszcza w okolicy skroni,
bóle mięśni twarzy i szyi,
szumy w uszach,
bóle ucha,
trudności z otwieraniem ust,
zgrzytanie zębami,
czułość zębów na zimno lub ciepło,
trudności z żuciem,
zmęczenie mięśni żwaczy.

Dlaczego leczenie interdyscyplinarne jest tak ważne w przypadku zaburzeń okluzji?

Nasza jama ustna jest ściśle powiązana z innymi częściami ciała. Zaburzenia okluzji wpływają na pracę stawów skroniowo-żuchwowych, a w perspektywie długoterminowej mogą wpływać nawet na postawę ciała. Dlatego też, aby skutecznie rozwiązać problem, konieczne jest zdiagnozowanie i leczenie wszystkich czynników, które mają na niego wpływ. Konieczne mogą okazać się:

Konsultacja stomatologiczna. Pierwszy krok to dokładne badanie stomatologiczne, które pozwoli zidentyfikować problemy związane z zębami i zgryzem.
Konsultacja z ortodontą. Ortodonta oceni, czy istnieją wady zgryzu, które wymagają korekcji np. za pomocą aparatu ortodontycznego i zaproponuje plan leczenia.
Konsultacja z osteopatą. Osteopata przeprowadzi badanie całego układu mięśniowo-szkieletowego, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru głowy i szyi. Zidentyfikuje napięcia mięśniowe, ograniczenia ruchomości stawów i inne dysfunkcje, które mogą wpływać na zaburzenia okluzji. Jeśli to konieczne zaproponuje terapię obejmującą indywidualny program ćwiczeń, które mają na celu rozluźnienie mięśni żwaczy, poprawę ruchomości stawu skroniowo-żuchwowego i przywrócenie prawidłowej funkcji układu stomatognatycznego.

Praca terapeutyczna z fizjoterapeutą lub osteopatą

Praca z osteopatą lub fizjoterapeutą w ramach terapii miofunkcjonalnej ( link: https://www.osteo-mach.pl/terapia-miofunkcjonalna/) pozwoli wzmocnić mięśnie żwaczy i poprawić ich funkcję. W niektórych przypadkach (zwłaszcza, gdy zaburzenia okluzji są związane ze stresem lub nawykami) specjalista pomoże w identyfikacji i zmianie szkodliwych nawyków oraz nauczy Cię technik relaksacyjnych. Dzięki takiej kompleksowej terapii oraz holistycznej opiece nad pacjentem, możliwe jest nie tylko wyeliminowanie bólu i dyskomfortu, ale także przywrócenie prawidłowego funkcjonowania układu stomatognatycznego i poprawa ogólnego stanu zdrowia.

Dzięki kompleksowej diagnozie i leczeniu, możemy dotrzeć do źródła problemu i zapewnić Ci długotrwałe efekty. Pamiętaj, że zdrowie jest w Twoich rękach, a my jesteśmy po to, aby Ci w tym pomóc.