Problemy zdrowotne stóp, które kwalifikują do stosowania wkładek ortopedycznych

Indywidualne wkładki do butów i fizjoterapia dla zdrowia stóp

W Centrum Osteopatii OsteoMach każdy pacjent otrzymuje spersonalizowany plan terapii, uwzględniający zarówno ćwiczenia przywracające równowagę mięśniową , jak i zaopatrzenie ortopedyczne, które pozwala na precyzyjne korygowanie wad stóp, redukcję dolegliwości bólowych oraz przywracanie prawidłowej biomechaniki.

 

Kiedy nosić wkładki? Najczęstsze problemy stóp

Wady i schorzenia stóp są niezwykle zróżnicowane – od wrodzonych deformacji po nabyte przeciążenia. Poniżej przedstawiamy najczęstsze z nich, które stanowią wskazanie do zastosowania indywidualnych wkładek ortopedycznych.

 

Płaskostopie (pes planus)

Płaskostopie to jedna z najczęstszych wad postawy, polegająca na obniżeniu lub całkowitym zniesieniu wysklepienia podłużnego stopy. W efekcie stopa „zapada się” do wewnątrz (pronacja), co prowadzi do nierównomiernego rozkładu obciążeń. U dzieci do 5. roku życia płaskostopie statyczne jest fizjologiczne, jednak utrzymywanie się tej wady u starszych pacjentów może skutkować:

• przeciążeniem ścięgna Achillesa – przez nadmierne napięcie przy koślawej pięcie,
• bólem śródstopia i pięt – wynikającym z utraty amortyzacji,
• koślawością kolan – która z czasem prowadzi do zwyrodnień/ przeciążeń stawó

W takich przypadkach wkładki ortopedyczne pełnią funkcję podporową – odciążają wysklepienie podłużne, stabilizują tyłostopie i przywracają prawidłowy wzorzec chodu. U małych pacjentów stosujemy wkładki z materiału przeznaczonego dla dzieci, które delikatnie korygują ustawienie pięt, zapobiegając utrwaleniu wady lub tzw. Wkładki treningowe których rolą jest wsparcie prawidłowej biomechaniki stopy.

 

Stopa wydrążona (pes cavus)

Przeciwieństwo płaskostopia – charakteryzuje się nadmiernym wysklepieniem sklepienia podłużnego, co prowadzi do sztywności stopy i koncentracji nacisku na pięcie oraz przodostopiu. Pacjenci skarżą się na:

• bolesne modzele pod głowami kości śródstopia – wynikające z przeciążenia przodostopia,
• nawracające skręcenia kostek – ze względu na niestabilność stawu skokowego,
• drętwienie palców – spowodowane uciskiem nerwów między kośćmi.

Dla stopy wydrążonej rekomendujemy wkładki ortopedyczne pelotą metatarsalną, która odciąża przodostopie, oraz miękkim podparciem pięty, poprawiającym amortyzację.

 

Ostroga piętowa

Schorzenie to wynika z przewlekłego przeciążenia w obrębie rozcięgna podeszwowego, który prowadzi do powstania zwapnienia na tle zmian zapalnych w okolicy przyczepu do guza piętowego. Typowym objawem jest silny ból pięty, szczególnie odczuwalny rano lub po długim staniu. W terapii ostrogi kluczowe jest odciążenie rozcięgna, dlatego stosujemy wkładki ortopedyczne z miękkim podparciem pięty oraz pelotą amortyzującą wstrząsy.

 

Nerwiak Mortona

To neuropatia, w której dochodzi do włóknistego pogrubienia nerwu podeszwowego między III a IV palcem. Pacjenci opisują ból jako piekący lub kłujący, nasilający się podczas chodzenia w ciasnym obuwiu. W takich przypadkach wkładki ortopedyczne z klinem Mortona rozsuwają głowy kości śródstopia, zmniejszając ucisk na nerw. Dodatkowo zaleca się obuwie z szerokim przodem, aby zminimalizować tarcie.

 

Choroba Haglunda (deformacja tyłu pięty)

Charakteryzuje się powstaniem kostnej wyrośli na tylnej części pięty, która drażni przyczep ścięgna Achillesa i kaletkę głęboką. Dolegliwości nasilają się podczas noszenia twardego obuwia. Wkładki ortopedyczne z wycięciem w okolicy pięty redukują tarcie, a miękki materiał amortyzuje wstrząsy.

 

Przeciążeniowe bóle kolan i kręgosłupa

Nieprawidłowe ustawienie stóp może prowadzić do przeciążeń w układzie ruchu. Na przykład koślawość pięt często skutkuje koślawością kolan, a ta – przeciążeniem stawów biodrowych i kręgosłupa lędźwiowego. Wkładki korygujące pronację/supinację przywracają prawidłową oś kończyny, odciążając wyższe partie ciała.

 

Diagnostyka. Proces kwalifikacji do wkładek ortopedycznych

W Centrum Osteopatii Osteo-Mach dobór wkładek poprzedzona jest diagnostyką, która pozwala precyzyjnie zidentyfikować źródło problemu. Proces ten obejmuje:

• badanie podo/baroskopowe – analiza rozkładu nacisków na stopę za pomocą platformy podometrycznej, która pozwala wykryć asymetrie i miejsca nadmiernego obciążenia (np. przodostopia przy stopie wydrążonej) oraz ocenić elastyczność łuków stopy;
• ocenę posturalną;
• analizę chodu – obserwacja dynamiki ruchu oraz identyfikacja kompensacji mięśniowych (np. unoszenie miednicy po jednej stronie);
• pomiary zakresu ruchu – ocenę mobilności stawów skokowych, kolanowych i biodrowych (ograniczenia w stawie skokowym mogą wymagać wcześniejszej terapii manualnej przed wprowadzeniem wkładek).

Dopiero na podstawie pozyskanych podczas diagnostyki danych proponujemy pacjentom ćwiczenia i dobór wkładek. Wkładki projektowane są „na miarę”. Dodatkowo możliwa jest ich nawet czterokrotna modyfikacja, co pozwala na zmianę ich kształtu w trakcie leczenia i dostosowanie do aktualnych potrzeb pacjenta.

 

Fizjoterapia – nieodłączny element skutecznego leczenia

Wkładki ortopedyczne pełnią funkcję wspomagającą, ale nie zastąpią pracy nad przyczynami dysfunkcji. Dlatego w Osteo-Mach łączymy je z:

• ćwiczeniami stabilizacyjnymi – uczymy pacjentów poprawnego wykonywania ćwiczeń wzmacniających np. mięśnie krótkie stóp oraz proponujemy trening propriocepcji na niestabilnym podłożu (np. poduszka sensoryczna);
• korektą nawyków – edukacją dotyczącą doboru obuwia (unikanie wysokich obcasów, ciasnych czubków), zasad ergonomii pracy stojącej oraz codziennej pielęgnacji stóp;
• terapią manualną – np. technikami rozluźniającymi mięśnie podudzia (np. mięsień trójgłowy łydki), pasmo biodrowo-piszczelowe oraz rozcięgno podeszwowe. U pacjentów z ostrogą piętową szczególnie skuteczny jest masaż poprzeczny wzdłuż przyczepu rozcię
• Kwestie żywieniowe- dieta bogata w cukry nie gwarantuje nam zdrowej i silnej struktury więzadłowej w stopach i całym ciele.

Dysfunkcje stóp rzutują na całe ciało. Indywidualne wkładki ortopedyczne stanowią skuteczne narzędzie korekcyjne, ale ich działanie warto wzmocnić zabiegami fizjoterapeutycznymi.

Kluczowym elementem jest diagnostyka, podczas której nie tylko identyfikujemy problemy kwalifikujące do zastosowania wkładek ortopedycznych, ale także wykluczamy schorzenia wymagające pilnej interwencji specjalistycznej.

 

W niektórych przypadkach – np. przy ciężkiej neuropatii cukrzycowej czy zaawansowanych deformacjach kostnych (jak ciężkie hallux valgus), zmianach nowotworowych czy ostrych stanach zapalnych – wkładki i fizjoterapia mogą być niewystarczające lub przeciwwskazane. Wówczas kierujemy pacjenta do odpowiedniego specjalisty (ortopedy, chirurga, reumatologa) w celu wdrożenia leczenia przyczynowego, takiego jak operacja, farmakoterapia lub zabiegi inwazyjne. Dopiero po ustabilizowaniu stanu zdrowia i konsultacji z lekarzem prowadzącym proponujemy wsparcie w postaci rehabilitacji pooperacyjnej lub terapii wspomagającej.